Κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα, ψηλώσαν το σορό

Ένα άρθρο που σας χρωστούσαμε! Με καθυστέρηση δύο εβδομάδων λόγω των αλλαγών που έγιναν στην σελίδα μας, σας παραθέτουμε το αφιέρωμα μας για τους 200 της Καισαριανής.

«…κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα, ψηλώσαν το σορό»

Στην 1η Μαΐου 1944 εκτελέστηκαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής από τους Ναζί, 200 Κομμουνιστές και Δημοκρατικοί αγωνιστές, ως αντίποινα για τη δολοφονία του Γερμανού Υποστράτηγου Φραντς Κρεχ και της συνοδείας του. Οι 170 από τους 200 εκτελεσθέντες, κρατούνταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ακροναυπλίας, ενώ οι υπόλοιποι ήταν από διάφορα άλλα στρατόπεδα στην Ελλάδα.

Η συγκέντρωση κομμουνιστών και δημοκρατικών αγωνιστών είχε ξεκινήσει από το 1937, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά. Οι «αντιφρονούντες» συλλαμβάνονταν και στέλνονταν σε τόπους εξορίας όπως την Ακροναυπλία, την Κέρκυρα, τη Γυάρο, την Ανάφη, τον Άγιο Ευστράτιο κ.ά. Όταν το 1941 η Ελλάδα παραδόθηκε στους Γερμανούς οι κρατούμενοι παραδόθηκαν στους Ναζί.

Στις 27 Απριλίου του 1944 οι αντάρτες του ΕΛΑΣ επιτέθηκαν και σκότωσαν την Υποστράτηγο των Ναζί, Φραντς Κρεχ και τη συνοδεία του, στους Μολάους Λακωνίας. Ως αντίποινα για την αντιστασιακή πράξη του ΕΛΑΣ, οι Ναζί αποφάσισαν την εκτέλεση των 200 κρατουμένων των φυλακών της Ακροναυπλίας καθώς και τον «τυφεκισμό όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων».

Η εκτέλεση των κρατουμένων έγινε το πρωί της 1^ης Μαΐου. Οι κρατούμενοι μεταφέρονταν μέσα σε φορτηγό 20-20 από το φρούριο της Ακροναυπλίας μέχρι το σκοπευτήριο της Καισαριανής. Το φορτηγό έκανε το εφιαλτικό δρομολόγιο Ακροναυπλία-Καισαριανή-Ακροναυπλία μέχρι να εκτελεστούν όλοι οι κρατούμενοι. Όταν οι πρώτοι 20 στήθηκαν στον τοίχο, ο Ναζί αξιωματικός τον ρώτησε εάν είχαν κάτι να πουν. Οι μελλοθάνατοι φώναξαν: «Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η λευτεριά».

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, στελέχους του ΚΚΕ, ο οποίος εκτελούσε χρέη μεταφραστή. Ο διοικητής της φυλακής, Καρλ Φίσερ, του έδωσε να διαβάσει τη λίστα με τα ονόματα αυτών που επρόκειτο να εκτελεστούν. Ο Σουκατζίδης διάβασε και το δικό του όνομα στη λίστα και τότε ο Φίσερ του είπε να παραμείνει στη θέση του. Τότε ο Σουκατζίδης τον ρώτησε εάν θα εκτελεστεί κάποιος άλλος στη θέση του και ο διοικητής του απάντησε θετικά. Ο Σουκατζίδης απάντησε ότι δε δέχεται να εκτελεστεί κάποιος άλλος στη θέση του. Την ίδια απάντηση έδωσε και ο στρατοπεδάρχης και στέλεχος του ΚΚΕ Αντώνης Βαρθολομαίος.

Κάποιοι από τους μελλοθάνατους, κατάφεραν λίγο πριν εκτελεστούν να γράψουν κάποια λόγια για τους αγαπημένους τους ανθρώπους. ο Μήτσος Ρεμπούτσικας έγραψε: «Οταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτές» ενώ ο Νίκος Μαριακάκης έγραψε: «Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος». Ο Κώστας Τσίρκας σημείωσε: «Πρωτομαγιά. Γεια σας. Όλοι πάμε στη μάχη».

Η εκτέλεση των ηρώων της Καισαριανής ενέπνευσε τον Νίκο Καββαδία να γράψει δύο από τους στίχους του τραγουδιού “Federico Garcia Lorca”:

«στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω

κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα, ψηλώσαν το σορό»

Επίσης η Σωτηρία Μέλλου τραγούδησε το τραγούδι «Καισαριανή» με στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη και μουσική του Ηλία Ανδριόπουλου:

 

Στους κήπους της Καισαριανής

σ’ έβγαζα για σεργιάνι,

όμως μας χώρισ’ η ζωή

νύχτα στου Μακρυγιάννη.

 

Σε μια αίθουσα σκοτεινή

φοιτητές δικάζουν.

Την πατρίδα μου κλαίω εδώ

Ωωω

 

Στα πεζοδρόμια περνά

κόσμος και μας κοιτάζει,

μια φυλακή ο τόπος μας

και μας καταδικάζει.

 

 

Η θυσία των διακόσιων κομμουνιστών της Καισαριανής αποτελεί φάρο για όλους όσους αγωνίζονται για ένα πιο δίκαιο κόσμο, για όσους αγωνίζονται για τις αξίες και τα ιδανικά τους και δεν αλλάζουν ούτε μια τελεία από τα πιστεύω τους. Ταυτόχρονα, όπως και όλες οι θυσίες κομμουνιστών και δημοκρατικών ανθρώπων, είναι η πιο τρανταχτή απάντηση προς τους απανταχού φασίστες που καπηλεύονται τους αγώνες του λαού ενάντια στο ναζισμό και τον φασισμό. Οι ήρωες της Καισαριανής, οι εξόριστοι στα ξερονήσια κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου και κατά τη διάρκεια της επταετίας, οι νεκροί και οι βασανισθέντες του εμφυλίου, ο Μπελογιάννης, ο Λαμπράκης ο Παναγούλης, ο Παύλος Φύσσας αλλά και τόσοι άλλοι, βασανίστηκαν, υπέφεραν και θυσιάστηκαν για τα πιστεύω τους. Ποτέ τους όμως δεν τα απαρνήθηκαν. Αντίθετα με τους φασίστες που στην πρώτη δυσκολία απαρνούνται πιστεύω και ιδεολογίες, συνεργάζονται με τον κατακτητή όπως στην Κατοχή ή κάνουν τις πάπιες όπως τους Χρυσαυγίτες στη δίκη του Παύλου Φύσσα.